Yatırım teşvik sicil evrakı, yatırımın değerlerini kapsayan ve tespit edilen koşullara uygun olarak gerçekleşmesi durumunda üzerinde kayıtlı destek öğelerinden yararlanma imkanı sağlayan belgedir. Yatırım teşvik sicil belgesi başvurusu Ticaret Bakanlığı’na yapılmaktadır. Genel ve bölgesel teşvik uygulaması kapsamında bulunan ve yatırım miktarı 10 milyon Türk Lirasını geçmeyen, bildiri ile belirlenecek yatırımlar içinse arzu edilirse yatırımın yapılacağı yerde bulunan yerel birimlere başvuru yapılabilir.
Yatırım teşvik sicil evrakını yatırım gerçekleştirecek olan gerçek ve tüzel kişiler, ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, dernek ve vakıflar, yurt dışında bulunan yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri alabilmektedir. Yatırım teşviklerinden faydalanmak için, destek verilen konularda yatırım yapılması ve yatırım için Bakanlık tarafından düzenlenip onaylanmış yatırım teşvik belgesinin alınması gerekmektedir. Yatırım teşvik belgesi bulunmayanlar teşvik tedbirlerinden yararlanamazlar.
Yatırım teşvik sicil evrakının amacı, kalkınma ve yıllık uygulamalarda öngörülen amaçlar doğrultusunda tasarrufun katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirmesine, üretim ve çalışmanın arttırılmasına, uluslararası rekabeti artırarak araştırma geliştirme durumunu yüksek bölgesel ve geniş ölçekli yatırımlar ile ekonomik yatırımların teşvik edilmesi, bölgesel gelişim farkının azaltılması, çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme hizmetlerinin desteklenmesini amaçlamaktadır. Yatırım teşvik belgesinin süresi projeye göre iki yıl ve dört yıl arasındadır. İhtiyaç durumunda belgede bulunan sürenin yarısı kadar ek süre de verilmektedir. Yatırım teşvik sicil belgesi kapsamında yatırımın büyüklüğü, yeri ve sektöre göre destek miktarı ve oranları değişiklik göstermektedir.
Vadeli altın hesabı nedir? Yazısını inceleyebilirsiniz.
Yatırım teşvik sicil belgesi için gerekli belgeler şunlardır;
Yatırım teşvik sicil evrakı ile sağlanan dayanaklar alınacak makine ve teçhizata KDV İstisnası Belgeye bağlanacak her yatırıma sağlanmaktadır. İthal edilen makine ve teçhizat Gümrük Vergisi Muafiyeti belgeye bağlayan yatırıma sağlanmaktadır. Vadeli olarak ithal edilerek temin edilecek olan makine ve teçhizata KKDF vadeli ithal uygulanan %6 oranında bedel istisnası yatırıma uygulanabilir. Yatırım miktarının %10 ve %60’lık oranı kadar vergi indirimi elde edilir. Yatırım yapıldığı ile göre destek değişmekte olup, il itibarıyla belirlenen sektör yatırımlara sağlanmaktadır. İstihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete karşılık gelen kısmı iki ila on yıl arasında devlet tarafından ödenmektedir. İl itibarıyla belirlenmiş olan sektörlerde yatırım sağlanmakta ve yatırım yapıldığı ile göre oran değişir. Kullanılacak olan yatırım kredisinin kar payı ve faizi 1 ila 10 puanlık bölümü devlet tarafından karşılanmaktadır. İşçilerin ücretlerinin asgari ücrete karşılık gelen bölümü üzerinden hesaplanmış olan gelir verisi, on yıl müddetçe devlet tarafından karşılanmaktadır.
Teşvik Sicil Belgesi elde edildikten sonra onaya sunulan projenin hangi koşullar altında onaylanmış olduğunu incelemek gereklidir. Gerekli görülürse başvuruda sunulan proje detaylarında Bakanlık tarafından değişiklik yapılıp proje onaylanır. Sonrasında KDV istisnasından yararlanılmak üzere onay almış makine teçhizat için KDV istisna belgesi alınması gerekmektedir. Yatırım teşvik belgesi 3 yıllık bir süreç için düzenlenmekte olup istenildiği takdirde belli şartlarla süre uzatılabilir. Eğer bir kere süre uzatılırsa bu süreç tamamlandığında yeni bir yatırımın bu belge kapsamında yapılması mümkün gözükmemektedir. Böyle durumlarda yatırım tamamlama vizesine başvurulabilir.
Tamamlama vizesi sonrasında yatırım farklı yere taşınması, işletmeye geçiş tarihi itibarıyla beş yıl süre bulunduğu bölgede hizmette bulunan yatırımlar için geçerlidir. Büyük ölçekli yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları boyutunda gerçekleşmiş olan yatırımlar, işletmeye geçilen tarih itibarıyla beş yıl o bölgede hizmet vermeleri gerekmektedir. Bakanlıktan izin alınırsa ve yatırımın taşınılması istenen bölgede desteklenecek konular arasında bulunması şartıyla bölge değişikliği yapılabilir. Bakanlık onayı alınırsa, bulunulan bölgeden daha az destek alan üst bölgelere, aynı bölgedeki OSB’den OSB dışına veya ilgili yatırım konusunun desteklenmediği bölgelere taşınmalarda, taşınılan bölgenin faydalandığı desteği aşan bölümleri ile taşındığı bölgede olmayan destekler mevzuat sınırları içinde geri alınmaktadır.
Çiftçi sicil belgesi nasıl alınır? Yazısına da göz atabilirsiniz
Tamamlama vizesi sonrasında devir olursa destek, eğer yatırım ürünlerinin alınması sonrasında beş yıl dolmuş ise destek geri alınmaz. Bu durumda teşvik belgesi kapsamında bulunan makine teçhizatın, devir, satışı, çıkarılması veya kiralanması serbesttir. Makine teçhizatın beş yılı doldurulmamışsa tamamlama vizesi yapılıp yapılmamasına bakılmadan yatırımın bütünlük bozulmaması şartıyla ya da tamamıyla teşvik belgesi olan başka bir yatırım için devir yapılması, teşvik belgesi bulunmayan başka yatırım için satışı ve kiralanması Bakanlığın izni üzere sağlanabilir.
Teşvik belgesi sonrasında yatırıma geçmek için yatırım tarihi itibarıyla arazi, arsa, alyapı, bina, inşaat, makine teçhizat ile diğer yatırım harcamalarına yönelik teşvik belgesinin ilk düzenlenmiş olduğu tarihteki sabit yatırım miktarı esas alınarak, yatırım miktarının en az yüzde 10’u oranında tüketilmesi gerekmektedir. Sabit yatırım miktarı 50.000.000 Türk Lirasının üzerinde ise asgari 5.000.000 Türk Lirası harcanması gerekmektedir. Asgari sabit yatırım miktarı dahil olarak teşvik belgesinde kayıt olunan koşullar yerine getirilmezse yatırım teşvik sicil belgesi iptal edilebilir. Böylece sağlanmış olan destekler, 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun gereğince yatırımcıdan geri alınmaktadır.