Uniswap token takaslarına imkan veren ve Ethereum blockchaini sayesinde çalışan bir borsa protokolüdür. Bu merkezsiz şekilde kurulmuş olan yapı unicornlar ile çalışır. Defi projelerinden biri olan Uniswap temelde ERC- 20 tokenlerinin değişimini sağlar. Bunları akıllı sözleşmeler ve yönetici bulundurmadan yapabilir. Sistem içindeki havuzlarda değişimi sağlayan akıllı sözleşmeler vardır. Kullanıcılar bu havuzdaki ERC- 20 uyumlu herhangi bir tokenle değişimi gerçekleştirebilir. UNI olarak şeklinde de anılan bu sistemde kullanıcı doğrudan cüzdanları üzerinden değişim yapabilir. Cüzdanında bulunan fonları kimseye emanet etmek zorun kalmaz. UNI’ yı diğer merkezi borsalardan ayıran en önemli özelliği bu doğrudan cüzdanla tapılan takas işlemidir. Geleneksel borsalara kıyasla ticaretin verimliliğini arttırmak ve otomatik işlemlere izin vermek gibi hedefleri bulunur. Kullanıcılara sunduğu otomatikleştirilmiş çözümler sayesinde diğer merkezsiz borsalardan kendini ayırır.
Chainlink Nedir? Tarihçesi Yazısını inceleyebilirsiniz.
Uniswap tarihi sistemi oluşturan Hayden Adams sayesinde başlamıştır. Ethereum üzerinde bulunan kitleye AMM’ leri tanıtmak amacıyla kullanıcılara sunulmuştur. 2018 yılında piyasaya sürülmüş bir protokoldür. Hayata geçmesinde Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin etkisi vardır. Onun da ilhamıyla oluşturulan UNI Token 2020 yılında ciddi bir değere sahip oldu. Protokol borsa piyasasına toplamda 1 Milyar UNI sürmeyi planlıyor. Şu an dolaşımda olan miktar ise 202.417.054 UNI’ dır.
Uniswap çalışması temelde işlemlerin kontratlarla desteklendiği ve herhangi 3. Bir gruba gerek kalmayan bir şekilde oluşturulmuştur. İşlemlerinizi ister kendi işlem çiftinizi seçip yeni bir havuz oluşturarak ister var olan havuzlarla yapabilirsiniz. Var olan havuzlarla işlem yaparken kullanıcının Ethereum ağında bulunan dijital varlıkları likidite havuzuna eklenir. Bunun ardından takas işlemi yapılabilir. Havuzlara likidite sağladığınızda havuz gelirinden katkınız kadar pay almanız sağlanır. Havuzdan elde edebileceğiniz gelir sizin havuza eklediğiniz varlığın toplam likiditeye oranına göre değişir. Havuza katkı sağlarken 2 farklı Ethereum varlığını eklemeniz gerekir. Diyelim ki Ethereum (ETH) ve Chainlink (LINK) çiftini seçtiniz. Siz artık bu çiftin takasından ortaya çıkan gelirden pay alabilirsiniz. Akıllı kontratlar aracılığıyla havuza aktarılan dijital varlıklar takas edilir. Kullanıcı platformu kullanmak istiyorsa Ethereum cüzdanı ve UNI arasında bağlantı kurar. Yeterli likiditesi varsa akıllı kontrat işlem çiftleri hakkında bilgi verir. Çiftlerin fiyat bilgisi ve işlem ücretine göre hesaplamaları kabul eden kullanıcı işlemi onaylayabilir. Böylece Ethereum blokzinciri üzerinden takas işlemi gerçekleşmiş olur. UNI protokolü üzerinden işlem yapabilmek için cüzdanınızda yeterli likidite olmalıdır. Cüzdanınız da yeterli işlem ücreti yoksa takas işlemi gerçekleştirilmez. Takas işlemindeki fiyatlar akıllı kontratlar sayesinde havuzdaki kripto para miktarına göre hesaplanıp kullanıcıya sunulur. Akıllı kontrat havuzdaki varlıkların dengesini bozmayacak şekilde anlık fiyatı belirlemekle görevlidir.
Uniswap kullanımı internet sitesi ve mobil uygulamalar aracılıyla yapılabilir. Açık kaynaklı bir protokol olduğu için kullanıcılar ön yüz uygulamalarını da yaratabilir. Kullanım yapmak aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
Uniswap’ ın para kazanması söz konusu olan bir durum değildir. Yerel bir token sahibi olmayan sistem yapılan işlemlerden pay alınan bir protokol değildir. Merkezsiz şekilde oluşturulmuş olan Uniswap komisyonun tamamını likidite sağlayanlara verir. Kurucu kişilerin herhangi bir kazancı bulunmaz. Likidite sağlayan ödeme işlemlerinin her biri için %0.3 ücret öder. Varsayılan ayarlara göre istenen ücret havuza eklenir ve komisyonlar likidite sahiplerine havuzdaki paylarına uygun şekilde verilir. Ayrıca likidite havuzuna ekleme yapan kullanıcıların istedikleri zaman paralarını çekme özgürlüğüne sahiptir. Şu an kurucuların para kazanma gibi durumu yoktur. Fakat gelecekte komisyonların bir kısmı UNI’ ye verilebilir. Ayrılan bu kısım platformunun gelişimine katkı sağlayabilir.
Uniswap satın almak için dijital platformlardan yararlanabilirsiniz. Herhangi bir resmi belgeye ihtiyacınız olmaz. Aynı şekilde özellikle bilmeniz gereken teknik bilgiler de yoktur. İnternet sitelerinden ve uygulamalardan güvenli bir tanesini seçerek UNI satın alma işlemini yapabilirsiniz. Bu siteler üyelik oluşturduktan sonra istediğiniz kripto para işlemini yapmanıza izin verir. Sitedeki adımları takip ederek kolaylıkla ve hızlıca UNI alımı yapabilirsiniz. Üyelik işlemlerini tamamladıktan sonra satın alma adımına geçersiniz. Seçtiğininiz sitenin anlaşmalı olduğu banka aracılıyla Türk Lirası gönderirsiniz. Ardından UNI satın alma işlemini yapabilirsiniz. Satın alma için internet üzerinden bir site seçebileceğiniz gibi UNI’ nin kendi platformunu da tercih edebilirsiniz. Satın aldıktan sonra sahip olduğunuz UNI’ ler dijital cüzdanınızda saklayabilirsiniz. Ethereum ağını ve ERC20 dijital fonlar için oluşturulmuş herhangi bir cüzdanı tercih edebilirsiniz.
Uniswap güvenliği tam olarak anlaşmaya varılmış bir durum değildir. Sahip olduğu blockchain altyapısı sayesinde güvenilebilecek bir protokol olduğunu düşünülür. Güvenli olarak kabul edilse de hiç sorun yaşanmayacağı anlamına gelmez. Ticaret için kullanılan bu sistem çalışmak için ERC-20 tokenine ve Ethereum’a ihtiyaç duyar. ERC- 20 temelde Ethereum ağının güvenlik hususlarıyla tokenler için kurallar oluşturur. Bu durumda tüm katılımcıların etkilendiği bazı gecikmeler yaşanabilir. Aynı zamanda anormal yüksek olan işlem ücretlerinin oluşmasına neden olabilir. Güvenlik sorunlarıyla karşılaşılabilecek durumlar söz konusudur. Akıllı sözleşmeler DeFi yatırımcılarının para kaybetmelerine neden olacak güvenlik problemleri oluşturabilir.
Cardano nedir? Tarihçesi yazısına da göz atabilirsiniz.
Uniswap’ ın farklı olmasının nedeni diğer borsalardan ayrılan özelliklerinde yatar. Sadece merkeziyetsiz bir borsa değildir aynı zamanda EtherDelta gibi oluşumların likidite sorunlarına çözüm arayan bir protokol yapısına sahiptir. Yapım sürecini otomatikleştirmesiyle dikkat çeker. Riski sınırlandırır ve tarafların masraflarını azaltır. Aktif şekilde kullanılan AMM yani Otomatikleştirilmiş Piyasa Yapıcı çözüm modellerinden birisidir. Çalışama formülü olan X*Y = K otonom borsalar için geliştirilmiştir. Kurucusu tarafından özel olarak oluşturulmuş bir formüldür. Modeldeki değerler doğrusal şekilde ölçeklenmez. Kullanıcının yaptığı bir işlemin emri ne kadar büyükse x ve y arasındaki denge de o kadar dazla değişir. Bu durumda büyük emirler küçük emirlere göre daha pahalı olur. Uniswap kullanıcıların herhangi 3. bir partiye gerek kalmadan takas işlemlerini gerçekleştirmesini sağlar. Kendi yönetişim tokenleri yıkılmaz ve otonom nitelikle tasarlanmıştır. Bu nitelikler korunurken ağın sahibi aslında topluluğun kendisidir. Protokol kendi kendini sürdürülebilir bir altyapı olarak hayata geçmiştir. Kullanıcılarına likidite sorunlarını çözen bir verimlilik vaat eder. Token sahibi olan herkese açık bir yapıdır. İşlemlerin otomatik şekilde gerçekleştirmesi ile önem kazanmıştır. Herhangi bir merkezi müdahale olmadan herkesin kendi tokenini takas etmesine izin verir. Özellikle token takasının geleceğiyle ilgili heyecan verici bir oluşumdur. Tasarımıyla kullanıcılara yeni bir teknoloji sunar.
Anasayfa
Canlı Borsa
Borsa
Döviz Kurları
Altın
Hisse Senetleri
Endeksler
Kripto Paralar
Döviz Hesaplama
Döviz Çevirici
Kredi Arama
Ali Bilgili
