Borsada alıcı satıcı izlemek için derinlik analizi kullanılmaktadır. Ücretli ve ücretsiz hizmetleri bulunmakta olup, ücretsiz hizmetin belirli bir işlem hacmine kadar kullanım hakkı sağlar. Borsada gerçekleşmiş hisse senedi derinlik analizi alıcılar ve satıcılar tarafından nasıl işlemler yapıldığını gözlemleme imkanı sunar. Borsada alıcı satıcı görmek için elde edilen sonuçlar kesinlik belirtmemektedir. Bir hisse senedi ile ilgili bütün fiyat kademeleri kaç tane ve kaç kişi üzerinden alış ve satış emrinin girilmiş olduğu ortaya çıkmaktadır. Derinlik izleme programları kullanılarak veri dağıtımına ulaşmak mümkün, yatırımcıların sıklıkla kullandığı derinlik görme programları eksiksiz olarak yapmak için aracı kurumlar vasıtasıyla hazırlanmış uygulamalardan yararlanılmalıdır.
Borsada derinlik izleme uygulamaları, yatırımcıların borsa hareketlerini analiz edebilmek için kullandıkları izleme programlarıdır. Bu programlara ulaşmak için aracı kurum ile irtibata geçilip, derinlik izleme lisansı satın alınabilmektedir. Aracı kurumlar ise bu uygulamalar için kampanyalar düzenlemektedirler. Bazı aracı kurumları borsa alım ve satım görme programlarını ücretsiz sunmaktadır. Ücretsiz olan programlara erişim ve borsa hakkında anlık veri toplamak için canlı borsa takip uygulamaları takip edilebilir. Anlık olarak yurt içi ve yurt dışındaki kullanıcılara veri akışı sağlayan bazı uygulamalar; matriks, IBS, TAMS, Forex uygulamalarıdır.
Borsada derinlik yorum ve faydaları, yorumlar incelenirken başka kademelerde olan alış ve satış fiyatları takip edilirken, yüklü miktarda alış emri bulunuyorsa bu olay olumlu olarak kabul edilmektedir. Eğer ki satış kademeleri yüksek miktar seyrediyorsa bu olumsuz yorum olarak kabul edilmektedir. Bu yorumlar olurken alış veya satış emrinin sıklıkla değişime uğradığını ya da iptal edilebileceği kabul edilmelidir. Bununla beraber borsada derinlik analizi doğru biçimde yapılırsa bekleyen emir durumuna göre yatırım kararı yön verebilecektir. Kullanılan borsa derinlik paneli genel olarak sol kısımda alış ve sağ tarafta ise satış kademelerini göstermektedir. Bu panel sayesinde hedef konulan miktarda ne kadar alış ve satış emri olduğu izlenebilmektedir.
Borsada açığa satış ne demek? Yazısını inceleyebilirsiniz.
Derinlik analiz uygulaması kullanılmadan önce bu uygulama aracılığıyla kesin olarak, görülen alış ve satış emirlerinin gerçekleşecek emirler olduğu anlamına gelmemektedir. Derinlik analiz programında alış bölümünde yüklü bir lot alış emri görüldüğü zaman bu emir mutlaka gerçekleşecek anlamı taşımamakla beraber emiri veren kullanıcı emir gerçekleşmeden iptal edebilme durumu vardır. Ayrıca spekülatörler alış ve satış emirlerini hisse senedi miktarı durumuna beklenti oluşturarak kullanabilmekteler. Derinlik analiz programında satış emirlerinin çok olması hisse senedinin fiyatının düşüşe geçeceği anlamı taşımamakta olup, alış emirlerinin fazla olması da fiyatın artacağı anlamı taşımamaktadır.
Kademe analiz uygulaması, hisse senetlerine ait ücretlerin alım ve satım basamakları için yapılmış olan inceleme uygulamasıdır. Bir hisseye dair alım ve satım kademesinin incelenmesi sonucunda hissenin gidişat durumu hakkında öngörü sahibi olunmaktadır. Hisse fiyatının büyüklüğü ve miktarına göre aynı gün sonu ortaya çıkan alım ve satım kademeleri değişiklik göstermektedir. Borsa ile ilgilenen kişi veya firmaların derinlik analiz programlarını doğru olarak öğrenmeleri gerekmektedir. Bir hissenin gün boyu derin ve talep gören senet olması başka bir senedin ise talep görmeyen senet olması durumunda, işlem sırasında talep gören hisse senedi için 30 kademe seçilirken talep görmeyen hisse senedine 25 kademe seçilebilmektedir. Alım ve satımlar için fiyatların önceden belirli kademelere bağlı olması yatırımcıların ani bir şekilde oluşan yüksek miktarlarda zarara uğramaları engellenmektedir. Bu düzenleme ile bir kademedeki borsada alıcı satıcı işlemi tamamlanmadan önceki veya sonraki kademe geçişi mümkün olmamaktadır.
Kademe analiz uygulaması, borsa alıcılar ile satıcıların sürekli olarak karşılıklı şekilde alışveriş yapmalarına olanak sağlayan yerdir. Satıcılar borsadaki arz sayısını etkilerken, alıcılar taleplerin oluşmasında etkilidir. Sonuç olarak ortaya piyasa fiyatları çıkar. Borsada düzenlenmiş olan artırma seansları öncesi emir toplama yöntemi bulunur. Alıcı ve satıcılar kabul edilen fiyat kademesinden emir gönderir ve toplanan bütün emirler Borsa İstanbul’a gönderilir. Borsa açılışı sonrasında fiyat kademeleri karşılaştırılıp, alım ve satım ücretlerinin yoğunluk olduğu kademeler eşleşip alış ve satış ücretlerini belirler. Kademe analiz panelinde eşleşmeler incelenir ve okunur. Bir eşleşmeye ait olmayan ücret kademeleri ise eşleşme olana kadar beklemeye alınır ve iptal olmadıkça kademe panelinde gösterilir. Alım kademesindeki lot oranı çok oluşu ilgili hisse senedi üzerinde talep çokluğu olduğunu anlamına gelmektedir. Kademedeki lot oranı az ise hisse senedinin satımlarının çok olduğu anlamı taşımaktadır.
Yatırım teşvik sicil belgesi nedir? Nasıl alınır? Yazısına da göz atabilirsiniz.
Borsada teorik denge, seans açılış ve kapanışlarında emirler toplanmaya devam ederken, açığa satış, piyasa, emri, limit emri, gibi alış ve satış emirleri teorik eşleşme ücreti belirlemektedir. Teorik denge ücreti belirlenmesi girilen emirlerde değişiklik yapabildiği gibi iptal de edilebilmektedir. Teorik eşleşme seansında ücretler çok değişkenlik sağlar, ücretler devamlı olarak işleme konu edilince denge sağlanır. Borsada teorik eşleşme görmek için, aracı kurumla çalışılıyorsa aracı kurum ile, eğer banka ile çalışılıyorsa bankanın yatırım kısmınla irtibata geçilmelidir. Bankaların yatırım kısımları ile aracı kurumların, data hizmeti veren firmalarla yapmış oldukları anlaşma üzerinden borsada teorik eşleşme görülebilmektedir. Aynı zamanda teorik eşleşme görebilmek için derinlik lisansına sahip olunması gerekmekte olup kişi teorik eşleşme görmek istiyorsa bu hizmete ücret ödemesi gerekmektedir. Aracı kurum veya banka ile borsada teorik eşleşme görülemiyorsa matriks gibi data hizmeti sağlayan firmalar ile irtibata geçilebilir. Borsada denge fiyatı, teorik eşleşme ve teorik fiyat terimleri borsada te olarak kullanılmaktadır. Borsada teorik eşleşme yani te gören lisansa sahip bir yatırımcı daha piyasa açılmadan önce emirler toplanırken oluşan hisse ücretlerini görebilmekte, devre kesici programı veya karanlık odada oluşan teorik eşleşme ücretini görebilmektedir.
Borsada karanlık oda, hisse senedi piyasasında sürekli işlem 18:00 saatinde kapanıyor fakat alış ve satış işlemleri bir zaman daha devam ediyor. 18:00 saatinden sonra tek fiyat uygulaması içinde gerçekleşmiş olan borsada alıcı satıcı işlemlerinin bütününe karanlık oda ismi verilmektedir. Derinlik izleme lisansı sahibi olmayan yatırımcılar kapanış seansı içinde alış ve satışları göremedikleri için, borsada karanlık oda olarak tabir ediliyor. Yatırımcılar için seans kapanışından sonra 5 dakika emir toplama kısmı oluşmaktadır. 18:00 saatinden seans kapanmaktadır ve 18:05 saatine kadar son emirler toplanmaktadır. Emirle toplanırken hisse ücreti 5 dakika süresince sabit kalırken hisse ücreti 5. dakikanın sonunda girilmiş alış ve satış emirlerinin toplamına göre belirlenmektedir. Hisse ücreti tavan ve taban ücreti ayrı olarak hesaplanmakta olup, tavan ve taban ücretleri %3’ü geçmeyecek durumda ayarlanmaktadır. Emirlerin girildiği son 5 dakikaya karanlık oda ismi verilmektedir. İlgili hisse senedine dair kapanış emri toplam seansında karanlık oda diye tabir edilen 18:00 ile 18:05 saatleri arasındaki alış ve satış işlemlerine göre denge ücretini teorik eşleşme programı ile görülebilmektedir. Karanlık odanın içini görebilmek için tek kademe derinlik izleme lisansı satın alınmalı, bu lisans aracı kurumlar üzerinden temin edilebilmektedir.