Borsada Açığa Satış Ne Demek?

Borsada açığa satım, hisse senedi üzerinde uygulamak olan ve ait olmayan sermaye piyasa araçlarının satışı veya satışına dair emrin verilmesini gösteren işlem türüdür. Açığa satış, satışa dair takas yükümlülüğünde ödünç alınmış sermaye piyasası araçlarıyla yerine getirilmesidir. Açığa satış işlemleri borsa ve forex piyasasında yapılan bir işlemdir. Açığa satış işleminin gerçekleşmesi için, emrin ilk önce açığa satış emri olarak girilmesi gerekmektedir. Gerçekleşecek açığa satış işleminin günlük bülten pay üzerinden, fiyat seviyesinde tutar ve sözleşme adedi belirtilip ilan edilmektedir. Borsada açığa satış işlemleri sayesinde değeri düşen menkul kıymetlerden kazanç elde edildiği için, yatırımcılar birikimlerini hisse senedi piyasasında değerlendirmektedir. Fiyatların eğilim yönünün istikrarsız şekilde dalgalı hareketi sebebiyle açığa satışın ne zaman kullanılmasının analizi çok iyi yapılmalıdır. Tarihli emirler Borsa Yönetim Kurulu’nun belirlemiş olduğu müddete kadar girilebilen, adım ve ücret değişim kuralları içinde geçerliliğini koruyan emirler olarak görülmektedir. Hisse senedinin baz ücretinde emrin geçerlilik süreci içinde temettü ödemesi ve sermayenin arttırılmasından kaynaklanan değişim olmuş ise ya da sistem üye kodu değişimi yapılmışsa emirler iptal edilmektedir. Tarihli emirler kullanıcı tarafından istenir ise seans bazında geçerli emre çevrilebilmektedir. Ayrıca İMKB Yönetmeliği 9. Maddesi f bendi gereğince Hisse Senetleri Piyasası Müdürü, Müdür Yardımcısı ya da eksper tarafından gerekli görüldüğü takdirde piyasaya geçiş yapılmış alım ve satım emirlerinin tamamı veya bir kısmı için kullanıcıların gerekli kayıt ve belgelerin ortaya çıkarılması Yönetim Kurulu tarafından daha önceden belirlenmiş esaslar çevresinde istenebilmektedir.

Borsada Açığa Satış İşleminde Kar Elde Etmek

Açığa satış işleminde kar sağlamak, başlangıçta yüksek ücreti olan ürünler zamanla düşüşe geçmektedir. İki fiyat arasındaki fark açığa satışta elde edilen net karı göstermektedir. Risk yönetimini iyi bilen yatırımcılar risk alarak fazla kazanç sağlayıp açığa satış işlemi gerçekleştirirler. Kar elde edemeyince, üründe beklenilen düşüş yakalanamadığında yatırımcı borsada açığa satış işleminden zarar etmektedir.

Yatırım teşvik belgesi nedir? Nasıl alınır? Yazısını inceleyebilirsiniz.

Borsada Açığa Satış İşleminin Şartları Nelerdir?

Açığa satış işleminin koşulları şunlardır;

• Yatırımcı Kredi Sözleşmesi imzalamalıdır.
• Aracı kurum tarafından açığa satış izni verilmektedir.
• Yine aracı kurumun uygun gördüğü şekilde, açığa satış limiti belirlenir.
• Yatırımcı günlük açığa satış yapacaksa mesai bitiminde pozisyonu kapatmak zorundadır.

Borsada Ödünç İşlemi Nedir?

Borsada ödünç sistemi, hisse senedinin belirli bir süre için bir başkasına ödünç verildikten sonra aynı sermaye piyasa ürününü geri alma sistemidir. Uzun vadede belgeli olarak bulunan fakat kazanç getirmeyen ürünlerden ek gelir sağlamaya yaramaktadır. Ödünç sisteminde verilen ödünç belgeyle ilgili komisyonu ücreti çıkabileceği gibi ödünç sisteminin aynı zamanda yatırımcıya sağlamış olduğu avantajlarda bulunmaktadır. Bu avantajlar şunlardır; hatalı işlem aza indirilir, arbitraj olanağı sağlanır, portföy koruma imkanı sağlanır, piyasa düşüşünden yararlanılır. Ödünç işlemi için gerekli olan teminat her yatırım ürünüyle yapılamaz. Ödünç işlemi için yapılabilen teminat türleri; nakit olarak Türk Lirası, Dolar, Euro, hazine bonosu, devlet tahvili, pay senedidir.

Temmettü Ve Rüçhan Hakkı Nedir?

Temettü ve rüçhan hakkı, hisse senedi kapsamında temel kavramlardan bazılardır. Temettü, bir şirketin yıllık faaliyet dönem sonucunda elde edilen, yasal karşılık ayrıldıktan sonra Net Dönem Karı üstünden pay sahiplerine dağıtılan kar payıdır. Temettü pay sahipleri şirkette sermayelerinin olması karşılığında elde edilen getirilerdir. Temettü, nakit olarak ortaklara ödeme şeklinde ve Bedelsiz Sermaye artırımına dahil olunarak karşılığında yeni pay senedi verilerek dağıtılmaktadır. Rüçhan hakkı ise şirketin mevcut pay sahiplerinin şirketin Bedelli Sermaye artırımı yapılması durumunda oluşan yen paylara öncelikli olarak satın alma hakkıdır. Var olan pay sahipleri tarafından istenir ise rüçhan hakkını kullanıp yeni hisse satın alabileceği gibi sermaye artırımına katılmak istemeyen pay sahipleri ise rüçhan hakkının borsada satışı yapabilirler. Rüçhan hakkı kullanım müddeti en çok 60, en az ise 15 gündür.

Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelli ve bedelsiz sermaye yükseltilmesi, iki şekilde rol oynar. Bedelli sermaye artırımı, şirketlerin herhangi nedenden dolayı meydana gelmiş nakit ihtiyacı dış kaynaklar karşılığında pay senedi dağıtımı ile sermayeyi artırma girişimidir. Bedelli sermaye artımı için bilinmesi gerekenler;

• Şirketin var olan pay sahiplerine, rüçhan hakkı pay oranında ve nakit karşılığında tanınan haktır.
• Şirket ödenmiş sermayeyi öz sermayeyi artırır.
• İşlem sonunda şirket hem hisse senedi ücreti hem de piyasa değeri olarak değişime uğrar.
• Bedelli sermaye artımı, var olan ortakların rüçhan hakkını kısıtlayarak, yeni yatırımcılara yönelik yapabilmekte olup, halka arz bu şekilde yapılmış bedelli sermaye artırımıdır.

Bedelsiz sermaye artırımı ise, şirketlerin öz sermaye kalemi altında olan birikmiş kaynakları kullanılıp ödenen sermayesini artırma işlemi olup bir diğer ismiyle hisse bölünmesidir. Bedelsiz sermaye artımında;

• Şirket var olan pay sahiplerine, sermaye artırımı esnasında pay oranında yeni payları karşılıksız dağıtır.
• Şirket ödenmiş sermayesini artırır ama öz sermayesi değişmez.
• İşlem sonucu ile şirketin piyasa değeri de değişmektedir.
• Sermaye artırımının yapılmış olduğu gün hisse fiyatı ayarlanarak, piyasa değeri aynı kalır.

Kredili İşlem Ve Fiyat Kazanç Oranı Nedir?

Kredili işlem ve fiyat kazanç niceliği, birbirinden farklı terimlerdir. Kredili işlem, aracı kurumun menkul kıymet alım ve satımı için kullanılmak üzere sahip oluna portföy hacminin üzerinde bir tutarda işlem yapılabilmesi için yatırımcının belli yüzdesel oranları uygulayarak tanımlamış olduğu limitlerdir. Fiyat kazanç oranı ise şirketlerin mevcut pay senet ücretinin pay başına karı bölünmesiyle bulunmaktadır. Pay başına kar dağıtılan temettü düşürüldükten sonra, şirketlerin dönem karının pay senedi sayısına bölünmesi şeklinde bulunmaktadır. Formül olarak gösterildiğinde, fiyat kazanç oranı = hisse güncel  ücreti / pay başı kar, pay başı kar = net kar / pay miktarı olarak gözükmektedir.

Sanayi sicil belgesi nedir? Nasıl alınır? Yazısına göz atabilirsiniz.

Hisse Senedi Takas Esasları Nelerdir?

Hisse senedi takas temelleri, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş, Borsa İstanbul bünyesinde var olan piyasalarda gerçekleşmiş menkul kıymetlerle ilgili olarak işlemlerin nakit ve menkul kıymet takasını çözümlemek üzere yetkisi olan merkezi takas kuruluşudur. Aynı zaman Takasbank olarak bilinmekte olup, ilgili mevzuat gereği öngörülen şekliyle merkezi muhatap olarak sözleşmelerin alıcısına karşı olarak satıcı ve satıcına karşı da alıcı rolü üstlenmektedir. Takas günü T+2 olarak, işlemin devamındaki ikinci iş günü olarak kabul edilir. Çoklu netleştirme usulü uygulanmakta olup, ödemeler aynı gün içinde hesaplarda toplanmış fonlar ile yapılmaktadır. Ödeme karşılığı teslim esası uygulanmaktadır.

Borsada Açığa Satış Yukarı Adım Kuralı Ne Demektir?

Borsada açığa satış yukarı adım şartı, sermaye piyasalarında kullanılan bir uygulamadır. Organize piyasada işlem görmüş bir menkul kıymetin işlem esnasında fiyatının üstündeki fiyata üst fiyat denmekte olup, yukarı adım kuralı da açığa satış işlemi için, hisse senedinin son gerçekleşmiş işlem fiyatından daha fazla bir fiyat üstünden olması kuralıdır. Hisse senedinin son gerçekleşmiş olan fiyatı bir önceki fiyattan daha fazlaysa, açığa satış son gerçekleşmiş fiyat seviyesinden alım yapabilir. Yukarı adım şartı borsada açığa satış sebebiyle hisse senetlerinde düşüşleri azaltan bir tedbirdir.